Khi một trẻ sơ sinh vừa chào đời, việc phát triển vận động thô (hay còn gọi là vận động toàn thân) là rất quan trọng. Những kỹ năng đầu tiên như ngửa lên, nghiêng mình và xoay người đều tạo ra những liên kết cần thiết cho sự phát triển sau này. Trong bài viết này, hãy cùng Pamperme đi sâu vào các mốc phát triển của vận động thô từ khi em bé sơ sinh mới chào đời cho đến khi tròn 6 tháng tuổi.

Vận động thô là gì?

Để hiểu được ý nghĩa của vận động thô, trước tiên hãy xem xét một số khái niệm căn bản. Theo Nghiên cứu phát triển trẻ em Hoa Kỳ (The United States Centers for Disease Control and Prevention), vận động thô là những chuyển động toàn thân của cơ thể. Trong đó bao gồm chuyển động của tay, chân và thân hình, những chuyển động này không có mục đích cụ thể và không có sự điều khiển tập trung của não bộ. 

Nhóm vận động này có thể dẫn đến thay đổi vị trí của cơ thể hoặc đối tượng trong môi trường xung quanh. Đối với các em bé giai đoạn sơ sinh, đây là giai đoạn ban đầu của quá trình phát triển vận động của trẻ em.

Các mốc phát triển vận động thô của trẻ từ 0-6 tháng tuổi bao gồm:

• Từ 0-2 tháng tuổi: Trẻ có khả năng giữ đầu ngửa, lật qua bụng và duỗi thẳng các chi của mình.
• Từ 2-4 tháng tuổi: Trẻ có thể lấy được đồ vật và đưa vào miệng, có thể giữ đầu thăng bằng trong khi ngồi hỗn hợp và nâng mông khỏi mặt đất khi nằm ngửa.
• Từ 4-6 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu có khả năng vươn tay ra để lấy đồ vật, có thể lăn từ bụng lên lưng và ngược lại, có thể ngồi với sự hỗ trợ và hoàn thành các chuyển động trượt, bò và nhảy.

Vận động thô là những chuyển động ban đầu của trẻ em và các mốc phát triển vận động thô dễ dàng được quan sát trong giai đoạn 0-6 tháng tuổi.

Các kỹ năng vận động thô là cấu thành của các bước phát triển giúp bé chuyển từ tư thế nằm xuống sang tư thế ngồi và đứng đều để chuẩn bị cho những kỹ năng vận động tinh vi hơn như việc cầm nắm, bò, đi hay chạy. 

Mốc phát triển từ 0-2 tháng tuổi

Mốc phát triển từ 0-2 tháng tuổi là giai đoạn rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ sơ sinh. Trong thời gian này, trẻ sơ sinh chỉ vừa ra khỏi cơ thể mẹ và đang học cách tự điều chỉnh phản ứng thở, ngậm ti sữa mẹ và duy trì nhiệt độ cơ thể. Các hoạt động vận động thô chủ yếu là những chuyển động ngẫu nhiên, không có mục đích nhất định, như gật đầu, xoay đầu và đưa tay vào miệng.

Thỉnh thoảng bố mẹ sẽ thấy bé nhìn lên xuống và theo dõi chuyển động của các đối tượng xung quanh. Đôi khi cử động tay và chân, và phản ứng với tiếng ồn và ánh sáng. Hơn nữa, trẻ sơ sinh cũng có thể bắt đầu cười và cảm nhận được tình cảm từ người chăm sóc. 

Tuy nhiên, mỗi trẻ em đều có sự phát triển riêng biệt và không giống nhau, do đó, các cha mẹ nên luôn theo dõi và đánh giá sự phát triển của con mình để có những biện pháp can thiệp kịp thời nếu cần thiết.

Khi trẻ sơ sinh 3 tháng tuổi

Khi trẻ sơ sinh 3 tháng tuổi, đây là giai đoạn phát triển quan trọng về mặt tâm lý và thể chất. Trẻ nên được cho ti sữa mẹ đầy đủ để cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển. 

Khoảng thời gian này là lúc bé bắt đầu phát triển khả năng đặt tay vào vật thể xung quanh, xoay người và nâng đầu khi nằm nghiêng. Lúc này, em bé cũng bắt đầu phát triển khả năng di chuyển về phía trước bằng cách đẩy chân mạnh trên bề mặt phẳng. 

Bên cạnh đó thường xuyên được vận động để thúc đẩy sự phát triển cơ bắp và hệ thần kinh, và được giữ ấm để tránh các vấn đề sức khỏe. Ngoài ra, việc tạo môi trường an toàn, yên tĩnh, không gây áp lực cũng rất quan trọng để giúp bé phát triển tối đa.

Khi trẻ sơ sinh 4 tháng tuổi

Khi trẻ sơ sinh đã phát triển đến 4 tháng tuổi, em bé đã có thể giữ đầu vững vàng khi nằm nghiêng. Lăn từ một bên sang bên kia và phát triển khả năng cử động tay chân. Trẻ cũng bắt đầu quan tâm đến những vật thể xung quanh và có thể cười và tương tác với bố mẹ hoặc ông bà. Tuy nhiên, việc phát triển của trẻ có thể khác nhau tùy vào từng trường hợp.

Qua hết tháng thứ 4, khả năng di chuyển về phía trước của bé tiếp tục được phát triển một cách rõ rệt hơn. Bé có thể ngồi hơi ngả và giữ thăng bằng tốt hơn trước đó. Ngoài ra, bé cũng đã bắt đầu phát triển khả năng đặt tay vào vật thể, cầm nắm và giữ chúng trong thời gian dài.

Khi trẻ sơ sinh 5 tháng tuổi

Thông thường khi em bé bước sang tháng thứ 5 là lúc bé đã có thể giữ đầu vững và ngồi được nếu được hỗ trợ. Một số bé có khả năng quay người từ vị trí nằm ngửa và bắt đầu nâng đầu, lưng và chân lên khỏi mặt đất, dân gian mình hay gọi là bé biết lẫy. 

Ngoài ra bé cũng đã có thể nhận biết âm thanh và phản ứng với tiếng nói của cha mẹ hoặc người chăm sóc. Và cũng có thể xoay người để nhìn theo các vật thể di chuyển xung quanh.

Qua hết tháng nhiều bé đã có khả năng bò và xoay tay chân để khám phá thế giới xung quanh mình. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh 5 tháng tuổi vẫn rất yếu và cần được chăm sóc đặc biệt từ gia đình và những người chăm sóc.

Khi trẻ sơ sinh 6 tháng tuổi

Khi trẻ sơ sinh 6 tháng tuổi, chế độ ăn uống cần được chú ý để đảm bảo phát triển toàn diện của bé. Trẻ cần được bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng như protein, carbohydrate, lipid, vitamin và khoáng chất để giúp tăng trưởng chiều cao, cân nặng, phát triển não bộ và hệ miễn dịồi. 

Ngoài ra, trẻ cần được tiêm các loại vaccine theo lịch trình để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm như bệnh viêm gan B, bệnh quai bị, ho gà và sốt rét.

Cũng cần lưu ý về vệ sinh cá nhân cho trẻ để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về da, tiêu hóa và hô hấp.

Về mặt vận động, đến 6 tháng tuổi, bé đã có thể nâng đầu và vai khỏi mặt đất trong thời gian dài hơn và giữ thăng bằng tốt hơn trước đó. Bé cũng đã phát triển khả năng bò hoặc lăn từ vị trí nằm sang vị trí ngồi. 

Bơi thủy liệu – giải pháp phát triển vận động thô tối đa cho trẻ sơ sinh

Bơi thủy liệu là một phương pháp giúp bé phát triển kỹ năng vận động toàn thân và giúp bé xây dựng niềm tin vào chính bản thân mình. Trong khi bơi, bé được giữ bởi bố mẹ hoặc người trông nom, với sự hỗ trợ của nước để di chuyển và thực hiện các kỹ năng vận động thô như bơi, xoay người hay giật chân.

Bơi thủy liệu cũng giúp giải phóng sức nặng của bé, giảm áp lực lên các khớp và cơ và cải thiện khả năng thở của bé. Đồng thời, việc học bơi từ khi nhỏ sẽ giúp bé phát triển kỹ năng bơi sau này một cách dễ dàng hơn.

Kết luận

Phát triển vận động thô là một quá trình rất quan trọng cho trẻ sơ sinh. Bài viết đã đi sâu vào các mốc phát triển cụ thể từ 0-6 tháng tuổi, giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về sự phát triển của con và có thể đưa ra các biện pháp phù hợp để giúp bé phát triển tốt nhất. Bơi thủy liệu cũng là một giải pháp được khuyến khích để giúp bé phát triển vận động thô một cách tối đa. 

Nhưng các bố mẹ hãy luôn lưu ý, mỗi trẻ sơ sinh là độc nhất vô nhị và có thể đạt đến các mốc phát triển ở tốc độ khác nhau. Nếu cha mẹ có bất kỳ lo ngại nào về sự phát triển của con, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho quý vị thông tin bổ ích và giúp hiểu rõ hơn về các mốc phát triển của vận động thô cho trẻ sơ sinh từ 0 đến 6 tháng tuổi.